مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «راهبرد معاصر» مطرح کرد:
رمزگشایی از تغییرات ظاهری جولانی
مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه مردم سوریه هیچ گاه خاطرات تلخ جنایت‌های داعش را فراموش نمی‌کنند، گفت: سرکرده تحریرالشام زمانی همفکر و همراه تندروترین گروه‌های تروریستی بود که جان‌های زیادی از مردم سوریه و عراق گرفت و اکنون در قامت یک سیاستمدار خودنمایی می‌کند.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در بحبوحه درگیری‌های سوریه ابومحمد الجولانی همواره ایفاگر نقش مخالف بوده و در برهه ای تروریست ها را علیه دولت بشار اسد هدایت می کرد. اکنون با سقوط دولت اسد، وی به‌عنوان تصمیم‌گیرنده اصلی سپهر سیاسی سوریه شناخته می شود.
سرکرده تحریر الشام (جبهه النصره سابق) در این سال ها از چهره شبه‌نظامی مرموز که آمریکا جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری برای دستگیری‌اش تعیین کرده بود به ملی‌گرا و بازیگر سیاسی شناخته‌شده تبدیل شده است. وی سال ۲۰۱۱ میلادی که سوریه درگیر جنگ داخلی شد، گروه تروریستی جبهه النصره را به‌عنوان شاخه‌ای از القاعده تأسیس کرد.
جولانی فردی است که زمانی دوشادوش بزرگترین تروریست های جهان از زرقاوی گرفته تا ابوبکر البغدادی و ... بود
این روزها حضور وی با ظاهری متفاوت در محافل عمومی و تلاش‌هایش برای برقراری ارتباط نشان‌دهنده جاه‌طلبی‌اش برای بازتعریف تحریرالشام به‌عنوان نیرویی سیاسی به جای گروه تروریستی است.
مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره تغییرات ظاهری و رفتاری محمد الجولانی به «راهبرد معاصر» گفت: سوریه تحولات پرشتاب و عجیب و غریبی پشت سر می‌گذارد که ازجمله آنها می توان تغییرات در نوع روش، منش و رویکرد ابومحمد جولانی را بیان کرد.
وی افزود: جولانی فردی است که زمانی دوشادوش بزرگترین تروریست های جهان از زرقاوی گرفته تا ابوبکر البغدادی و ... بود. این موضوع را نمی توان دور از نظر داشت که وی زمانی همفکر و همراه تندروترین گروه های تروریستی بود که جان های زیادی از مردم سوریه و عراق گرفت و خانواده های بسیاری را داغدار کرده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل یادآور شد: جدایی جولانی از القاعده و داعش و تأسیس «هیئت تحریرالشام» را نمی توان ناظر بر تغییرات اساسی فکری و رفتاری در وی دانست. با وجود این، با توجه به تغییرات ظاهری و رفتاری وی باید سناریوهای مختلفی را بررسی کرد تا واقعیت مشخص شود.
مکی درباره سناریوهای مختلف گفت: یکی از سناریوها این است، آمریکا و رژیم صهیونیستی از ماه ها قبل روی جولانی و اطرافیانش فضاسازی روانی کردند، به نحوی که موجب تغییر آرایش صورت و نوع مواجهه آنها با مردم شده است تا در پس این تغییرات ظاهری به سهولت بتوانند شهرهای سوریه را یکی پس از دیگری به تصرف خود درآورند.
وی معتقد است: با توجه به اینکه مردم سوریه هیچ گاه خاطرات جنایت های داعش را فراموش نمی کنند، این موضوع می تواند یکی از دلایل تغییرات ظاهری جولانی باشد. واقعیت اینکه داعش در سوریه شکست خورد، زیرا مردم این کشور به شدت مخالف رویکردهای جنایتکارانه داعش بودند، یعنی حاضر به پذیرش حکومت بشار اسد و تمام سختی های اقتصادی و معیشتی شدند، اما هرگز مایل نبودند داعش بر کشورشان سیطره یابد.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: امکان دارد در آموزش هایی که آمریکا و رژیم صهیونیستی به جولانی دادند، اعتراف کرده و گفته باشند مردم سوریه به هیچ وجه با جریان و جناحی که به موضوعات اخلاقی، مذهبی و انسانی پایبند نیست، مانند داعش روی خوش نشان نمی دهند و حتی حاضرند با دست خالی برابرش ایستادگی کنند. با این تجربه انتظار می‌رفت اگر تحریرالشام بخواهد به اهداف برنامه‌ریزی شده مدنظر آمریکا و رژیم صهیونیستی در سوریه دست یابد، در ظاهر و نگرش خود تغییراتی دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که تغییرات تحریرالشام تا چه اندازه واقعی است، گفت: در حال حاضر نمی توان تحلیل خاصی در این زمینه ارائه داد، ولی تحریرالشام و جولانی به خوبی آگاه هستند در صورتی که رویکردی غیر از آنچه مردم سوریه می خواهند، داشته باشند نمی توانند بر سوریه حکومت کنند. سوریه در سال هایی که خاندان بشار اسد بر آن حاکم بود، ساختاری سکولار داشت؛ به نحوی که مردم این کشور با اعتقادات مذهبی مختلف از آزادی های اجتماعی و فرهنگی برخوردار بودند، لذا اینکه جولانی تا چه زمانی بتواند در قالب شخصیت تازه خود بماند مشخص نیست.
واقعیت اینکه داعش در سوریه شکست خورد، زیرا مردم این کشور به شدت مخالف رویکردهای جنایتکارانه داعش بودند
مکی یادآور شد: تا زمانی که سازو کارهای مرتبط با تغییرات قانون اساسی و انتخابات در سوریه فراهم شود، باید منتظر بود. اینکه گروه های سیاسی در سوریه تا چه میزانی با جولانی همکاری کنند و همزیستی خواهند داشت موضوعی سربسته است، لذا نمی توان مطمئن بود شاهد شکل گیری وحدت ملی در سوریه باشیم.
کارشناس مسائل بین‌الملل درباره نوع مواجهه کردها با گروه مستقر بر سوریه عنوان کرد: اینکه جولانی بتواند با کردها به توافق دست یابد، محل تأمل است. آنچه اهمیت دارد، اینکه آیا کردها و سایر گروه های سیاسی سوری حاضر به همکاری با جولانی می شوند و وی حاضر به رسمیت شناختن حقوق و مشارکت آنها در دولت آتی خواهد بود یا خیر. این موضوعات بستگی به رفتارهای آتی وی در ماه های آینده دارد که آیا می تواند چهره مردمی را حفظ کند یا خیر.
مکی با بیان اینکه رژیم صهیونیستی مترصد از بین بردن توسعه و آزادی سوریه است، گفت: در زمینه تحولات سوریه نباید نقش آمریکا، رژیم صهیونیستی و ترکیه را از یاد برد. هر کدام از کشورهای یاد شده در سوریه اهداف بلندمدتی دارند، ازجمله رژیم صهیونیستی که خواهان تبدیل سوریه به زمین سوخته است.
وی افزود: رژیم صهیونیستی با حمله به زیرساخت های سوریه تلاش می کند این کشور دیگر تهدیدی برای موجودیتش نباشد. ترکیه نیز اهداف بلندمدتی در سوریه دنبال می‌کند ازجمله مهار کردهای سوری و قطع ارتباط آنها با کردهای ترکیه. باید دید آیا آمریکا با توجه به حساسیت های رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نسبت به کردها همچنان حاضر به حمایت از آنها خواهد بود یا خیر.
مکی تصریح کرد: نتیجه همه ارزیابی ها بستگی به نوع سیاست های دونالد ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید و نوع رفتار جولانی در ماه‌های آتی دارد.